सर्पतज्ञ निलीमकुमार खैरे यांच्या सोलापूर भेटीमुळे वन्यजीव संरक्षणाच्या प्रयत्नांना बळ मिळाले.

 सारा न्यूज नेटवर्क - 

सर्पतज्ञ निलीमकुमार खैरे यांच्या सोलापूर भेटीमुळे वन्यजीव संरक्षणाच्या प्रयत्नांना बळ मिळाले. 

सोलापूर (प्रतिनिधी) : - सोलापूर येथे आयोजित पहिले वसुंधरा संमेलनाचे प्रमुख पाहुणे म्हणून जगविख्यात सर्पतज्ञ आणि कात्रज स्नेक पार्कचे संचालक श्री निलीमकुमार खैरे यांना बोलाविण्यात आले होते. त्यांनी सर्पांविषयी रंजक गोष्टी व कचरा पुनः वापर या विषयी मार्गदर्शन केले. 

निलीमकुमार खैरे यांच्या सोलापूर दौऱ्याची सुरुवात सोलापूरचे सर्प अभ्यासक राहुल शिंदे यांच्या घरी भेट देऊन झाली. तेथे खैरे अण्णा, सर्प अभ्यासक राहुल शिंदे व नाग फाउंडेशनचे अध्यक्ष अनिल अलदार यांनी सोलापुरातील वन्यजीव संवर्धनावर चर्चा केली. यावेळी वन्यजीव व सर्प बचवबाबत आपला वैज्ञानिक दृष्टिकोन कसा असावा यावर खैरे अण्णांनी मार्गदर्शन केले. पुढे राहुल शिंदे यांच्या कुटुंबीयांनी निलीमकुमार खैरे यांचा सत्कार केला. स्वागत समारंभानंतर, राहुल शिंदे, त्यांचे सहकारी अनिल आलदार यांच्यासमवेत, खैरे यांना हुतात्मा स्मृती मंदिर हॉलमध्ये घेऊन गेले, जिथे खैरे यांना साप आणि कचरा पुनः वापर या अनोख्या विषयांवर प्रकाश टाकण्याकरिता प्रमुख पाहुणे म्हणून आमंत्रित करण्यात आले होते.

संमेलनाच्या अध्यक्षस्थानी सोलापूर महानगरपालिका आयुक्त सौ. शीतल तेली-उगले मॅडम होत्या. संमेलनाचे उद्घाटन सोलापूरचे जेष्ठ पक्षी अभ्यासक बी एस कुलकर्णी यांच्या हस्ते झाले. यावेळी उपस्थित मान्यवरांनी विविध विषयांवर मार्गदर्शन केले. या संमेलनात पर्यावरणवादी, वन्यजीव बचावकर्ते, विद्यार्थीगण, स्थानिक पर्यावरण संवर्धन संस्था मोठ्या संख्येने उपस्थित होते. खैरे यांचे सापांवरील सत्र अतिशय आकर्षक होते. अनेक दशकांच्या अनुभवाने, त्यांनी विविध सापांच्या प्रजाती, त्यांचे वर्तन आणि पर्यावरणीय समतोल राखण्यात त्यांची महत्त्वाची भूमिका याबद्दल कमी ज्ञात तथ्ये शेअर केली. सोलापूर मध्ये सापांबाबत जनजागृती व संशोधन होणे गरजेचे असल्याचे आवाहन ते सर्प अभ्यासक राहुल शिंदे यांना सतत स्टेज वरून करत होते. खैरे यांनी या गैरसमज असलेल्या प्राण्यांचे संरक्षण करण्याचे महत्त्व अधोरेखित केले, ते उंदीर नियंत्रित ठेवण्यास मदत करतात, त्यामुळे लेप्टोस्पायरोसिस सारख्या रोगाचा प्रसार रोखता येतो आणि शेती पिकांचे नुकसान होण्यापासून संरक्षण होते अश्या अनेक रंजक गोष्टी सांगितल्या. खैरे अण्णा व सर्प अभ्यासक राहुल शिंदे यांनी सर्पदंश झाल्यावर आधुनिक प्राथमिक उपचार पद्धती ज्ञात करून दिली. खैरेंनी यावेळी त्यांचा सर्पांसोबतचा जीवनप्रवासही सांगितला. यावेळी नाग फाउंडेशन तथा अन्य पर्यावरणवादी संस्थांचा सोलापूर महानगरपालिका आयुक्त शीतल तेली उगले यांच्या हस्ते सत्कार करण्यात आला.

खैरे यांनी कचरा पुनः वापर संबंधी अनेक बाबी ज्ञात करून दिल्या. सर्पमित्रांबद्दल बोलताना खैरे यांनी प्रगत सर्प बचाव तंत्रांबद्दल मौल्यवान अंतर्दृष्टी प्रदान केली. साप पकडताना आपल्या सुरक्षेचे महत्त्व, आधुनिक उपकरणांचा वापर, हाताळणीच्या योग्य पद्धती आणि सर्प संवर्धनाबाबत लोकांना प्रबोधन करण्याची गरज याविषयी त्यांनी सांगितले. सापांची साठवणूक करणे, त्यांच्यासोबत स्टंटबाजी करणे अश्या चुकीच्या प्रकारांवर अधिक प्रकाश टाकत अश्या गोष्टींचा निषेध केला. सर्पमित्रांसाठी त्यांचा हा सल्ला अतिशय मोलाचा व महत्त्वपूर्ण होता. 

सर्पमित्रांना संबोधित करताना, खैरे अण्णा म्हणाले, "सर्पमित्र हे संवर्धनाचे अगम्य नायक आहेत. तुमचे कार्य केवळ सापांना वाचवत नाही तर समाजातील या प्राण्यांबद्दल अधिक चांगल्या प्रकारे समजून घेण्यास मदत करते. याबद्दल सर्पमित्र अनिल अलदार म्हणाले, "खैरे सरांच्या मार्गदर्शनामुळे सोलापूरच्या सर्पमित्रांनी आपले कार्य अधिक कौशल्य आणि ज्ञानाने पुढे नेण्याचा संकल्प आणखी बळकट केला आहे. यावेळी आकाश लोंढे, विनोद गायकवाड, रवी जाधव, प्रभाकर कुलकर्णी, मनोज देवकर, परशुराम कोकणे, संतोष धाकपाडे, अजित चौहान, पंकज चिंदरकर, राजकुमार कोळी, दीपक इंगळे, कैलास गोयल, अजय खंडागळे, औदुंबर गेजगे, भीमसेन लोकरे, रवी स्वामी आदी उपस्थित होते. यानंतर सर्प अभ्यासक राहुल शिंदे यांनी अरण्यऋषी मारुती चित्तमपल्ली व निलीमकुमार खैरे यांना एकत्र आणून या ऐतिहासिक बैठकीची सोय केली. चित्तमपल्ली यांच्या निवासस्थानी ही भेट घडली. तेथे दोन दिग्गजांमध्ये संभाषण सहजतेने चालू होते कारण त्यांनी विचारांची देवाणघेवाण केली आणि वन्यजीव संरक्षणाशी संबंधित महत्त्वाच्या मुद्द्यांवर चर्चा केली. खैरे आणि चित्तमपल्ली हे दोघेही तीन दशकानंतर एकमेकांना भेटत होते.

त्यांच्या चर्चेदरम्यान अनेक जुन्या आठवणींना उजाळा मिळाला. भेतीअंती खैरे यांनी चित्तमपल्ली यांना एक पुस्तक भेट दिले. तेथून निरोप घेत खैरे अण्णांनी पुण्याकडे प्रस्थान केले. तर अश्या या दिग्गज व लाडक्या खैरे अण्णांच्या भेटीने सोलापुरातील सर्पमित्र तथा पर्यावरणवादी भारावून गेले होते.

सारा न्यूज नेटवर्क 

संपादक - राम हुंडारे